Kuki guha Donald Trump ubudahangarwa by’igice byiswe ibyago ku banyamerika?
Umucamanza w’urukiko rw’ibanze muri Leta zunze ubumwe za Amerika yatangaje ko icyemezo cyo guha ubudahangarwa bw’igice Donald Trump ku byaha yakoze igihe yari umukuru w’igihugu bifite ingaruka ku hazaza h’abanyamerika. Ibi yabitangaje nyuma y’icyemezo cyafashwe n’urukiko rukuru rw’iki gihugu gishobora gutuma Trump adakurikiranwa ku byaha bimwe.

Perezida Joe Biden wa leta Zunze Ubumwe za Amerika nawe yatangaje ko icyemezo cy’urukiko rukuru rw’iki gihugu guha ubudahangarwa bw'igice Donald Trump kugira ngo ntakurikiranwe ku byaha ari akaga kabi cyane.
Yavuze ko gitesha agaciro ubutegetsi bushingiye ku mategeko kandi ko ari amarorerwa akomeye ku banyamerika.
Ibi yabitangaje nyuma yuko Trump ashimagije iki cyemezo cy’urukiko, akavuga ko ari intsinzi ikomeye kuri demokarasi.
Ku wa mbere, ku ya 1 Nyakanga (07) 2024, nibwo abacamanza basanze Trump yari afite ubudahangarwa ku bikorwa yakoze nk'umukuru w'igihugu ariko ko ntabwo afite ku bikorwa bitazwi yakoze ku ruhande rwe bwite, maze urubanza ruhita rusubizwa mu rukiko rw’ibanze.
Nubwo Trump yabonye ubu budahangarwa, ku rundi ruhande iki cyemezo kizakomeza kudindiza urubanza, aho aburanywa ku byaha byo kugerageza guhindura ibyavuye mu matora yo muri 2020 byahaye intsinzi Biden.
Mu mbwirwaruhame yatanze mu ijoro ryakeye, Biden yavuze ko "Iki gihugu cyubakiye ku mabwirizwa fatiro y'uko nt bami muri Amerika. Twese turangana imbere y'amategeko. Nta n'umwe uri hejuru y'amategeko. Yaba n'umukuru w'igihugu wa Leta Zunze Ubumwe za Amerika. Icyemezo cy'uyu munsi [cy’urukiko] ni nk'aho cyerekana ko nta mbibi zihari ku byo umukuru w'igihugu ashobora gukora.”
Yongeyeho ko “Umugabo yahamagariye bariya bantu ku ngoro y'inteko ishingamategeko ya Amerika ashobora gukurikiranwa n'icyaha ku byabaye urya munsi. Abanyamerika bakeneye guhabwa igisubizo mu butabera imbere y'amatora ateganyijwe.”
Perezida Biden yavuze iri jambo ashaka kwerekana ko Trump ari kuburanywa ku ruhare rwe ashinjwa mu guhamagarira imyigaragambyo.
Yagize ati: “Ubu, kubera icyemezo cy'uyu munsi [cy’urukiko], birashoboka cyane ko ibyo bitazashoboka.”
Bitewe n'iki cyemezo cy’urukiko rukuru rw’Amerika, umucamanza w’urukiko rw’ibanze ashobora kwerekana ibyakozwe na Donald Trump nk'umukuru w'igihugu, ariko nanone bishobora gufata igihe kibarirwa mu mezi.
Ibi bigaragaza ko nta mahirwe menshi ahari y'uko hari urubanza urwo ari rwo rwose rushobora gutangira mbere y'amatora y'umukuru w'igihugu ategekanijwe ku wa 5 Ugushyingo(11) uyu mwaka.
Aya ni amahirwe adasanzwe kuri Donald Trump, ndetse n’instinzi nini nk’uko yabitangajwe ku rubuga rwe rwa Truth Social, cyane ko yashoboraga no gufungwa azira bimwe mu byaha akurikiranyweho.
Perezida yashyizwe hejuru y’amategeko y’igihugu!
Urukiko rukuru y'igihugu yemeje ko abahoze ari abakuru b'igihugu bose bafite ubudahangarwa bw'igice bwo kudakurikiranwa ku byaha, nuko Trump ahabwa ubudahangarwa bwuzuye ku byo yakoze ku mugaragaro nk'umukuru w'igihugu, ariko si ku byo yakoze ku giti cye.
Umucamanza w’urukiko rw’ibanze agomba kugaragaza imyitwarire ya Trump zatuma akurikiranwa n’urukiko mpanabyaha kubyo akurikiranyweho byo kugerageza guhindura ibyavuye mu matora ya 2020.
Yifashishije urubuga twa X [rwahoze ari Twitter], yavuze ko ku wa 6 Mutarama (1) 2021, Trump ashinjwa kugumura abari mu myigaragambyo yabereye ku ngoro y'inteko ishingamategeko. Ariko urukiko yafashe icyemezo ko ijambo rye n'ibyo yakoreye ku mbugankoranyambaga kuri uwo munsi byari ibikorwa yakoze nk'umukuru w'igihugu.
Abacamanza bose batatu bashira imbere ubwisanzure mu gutanga ibitekerezo, ubwo bari mu rukiko rukuru, maze bamagana iyo ngingo.
Umucamanza Sonia Sotomayor, yagize ati: "Umukuru w'igihugu ubu ni umwami ari hejuru y'amategeko."
Umuvugizi w’ibiro by’umukuru w’igihugu [Maison Blanche/White House] yatangaje ibyavuzwe na Perezida Biden, ko nta "muntu n'umwe ari hejuru y'amategeko".
Judy Chu, umudepite wo mu ishyaka ry'aba-Democrats, avuga ko iki cyemezo cy’urukiko kizagira ingaruka zikomeye.
Ati: “Ni intsinzi kuri Donald Trump, kandi ni akaga kuri demokarasi muri Amerika. Ingaruka z’iki cyemezo zizaba nini cyane, nibigera aho umukuru w'igihugu avuga ko yitwaje ubukuru bw’igihugu bwe agashaka gukora ikintu tuzafata ko kidakwiriye kandi ari icyaha, ashobora kutazakurikiranwa ku bikorwa azakora."
Iki cyemezo yemejwe n’abacamanza batandatu, batatu ntibayemeza- ingingo idasanzwe yafashwe hisunzwe amashyaka, ntikuraho ibyo uwahoze ari umukuru w'igihugu ashinjwa, ariko izadindiza cyane urubanza urwo ari rwo rwose mugihe ruzageraho rugakomeza kugeza nyuma y’amatora ya perezida ateganyijwe kuba m’Ugushyingo (11).